Bộ Quốc phòng Nga ngày 18/11 ra tuyên bố cáo buộc binh sĩ quân đội Ukraine "hành quyết tù binh", sau khi các video lan truyền trên mạng xã hội Nga về vụ nổ súng nhắm vào các binh sĩ đã buông vũ khí đầu hàng.

Marta Hurtado, phát ngôn viên Liên Hợp Quốc, cho biết cơ quan này đã nắm được thông tin về video trên và đang xem xét sự việc. Tuy nhiên, những video lan truyền trên mạng xã hội và được truyền thông nhà nước Nga công bố phần nào cung cấp cái nhìn rõ ràng hơn về vụ nổ súng dẫn đến cáo buộc của Nga.

Các video này xuất hiện đầu tiên trên mạng xã hội Ukraine nhằm "ca ngợi sức mạnh" của quân đội nước này, sau đó được các tài khoản ủng hộ Điện Kremlin dẫn lại và trở thành căn cứ để Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc binh sĩ Ukraine "hành quyết" tù binh.

Hội đồng Nhân quyền Nga cho hay vụ nổ súng xảy ra tại làng Makiivka, thuộc tỉnh miền đông Lugansk, nơi quân đội Ukraine tái kiểm soát hồi giữa tháng 11. Hình ảnh khu nhà trong video được quay từ máy bay không người lái (UAV) trùng khớp với ảnh vệ tinh do Maxar chụp tại làng Makiivka.

Các đặc điểm trong video cho thấy vụ nổ súng xảy ra ở sân sau một ngôi nhà đổ nát, với phần mái gần như biến mất hoàn toàn. Những đặc điểm này cũng xuất hiện trong ảnh vệ tinh của Maxar.

Những video nói trên đến từ hai nguồn, một do binh sĩ Ukraine quay bằng điện thoại cảnh đồng đội tiếp cận ngôi nhà nơi các quân nhân Nga ẩn náu, video còn lại do UAV cỡ nhỏ quay, dường như sau khi vụ nổ súng xảy ra.

Video đầu tiên, được lồng nhạc, cho thấy các binh sĩ Ukraine nằm trên một bờ đất và nổ súng về phía trước, dường như nhằm vào ngôi nhà nơi các quân nhân Nga đang ẩn náu.

  Diễn biến vụ 'lính Ukraine hành quyết hơn 10 quân nhân Nga'

Theo Quy chế Rome, hiệp ước quốc tế thành lập Tòa hình sự Quốc tế, hành vi sát hại tù binh có tể bị truy tố nếu Ukraine là một bên tham gia. Điều 8b của hiệp ước này quy định "sát hại hoặc làm bị thương một tay súng, người đã hạ vũ khí hoặc không còn phương tiện phòng vệ, chủ động đầu hàng" là vi phạm luật quốc tế về xung đột vũ trang.

Chính phủ Ukraine đã chỉ định ủy viên nhân quyền quốc hội Dmytro Lubinets làm điều tra viên về các video này. Sau khi xem xét các hình ảnh, ông Lubinets cho rằng chính quân nhân Nga đã "phạm tội ác chiến tranh khi nổ súng trước vào lực lượng vũ trang Ukraine" và họ "không thể được coi là tù binh chiến tranh". Tuyên bố của ông Lubinets dường như xác nhận tính chân thực của các video.

Tuy nhiên, truyền thông Nga bác bỏ tuyên bố cho rằng binh sĩ Ukraine "không làm gì sai" khi nổ súng và "tù binh Nga mới là bên gây ra tội ác chiến tranh".

"Hành vi sát hại những người không mang vũ khí đang nằm dưới đất được giải thích là do xạ thủ Ukraine, đang chĩa súng máy về phía họ, phản ứng khi một quân nhân Nga nổ súng. Binh sĩ Ukraine hoảng sợ và bắn chết họ bằng một loạt đạn", trang Voyna s Feykamicủa Nga nhận định.

Trang Voyna s Feykami cho rằng lời giải thích này không thỏa đáng, do video cho thấy các quân nhân Nga nằm dưới đất bị bắn vào đầu. "Xạ thủ súng máy Ukraine nằm ở vị trí của mình không thể hạ toàn bộ quân nhân Nga với mỗi những phát đạn vào đầu mà không bắn trúng chân tay của họ".

Ukraine chưa bình luận thêm về các thông tin này.

Theo các chuyên gia về luật chiến tranh, sau khi Hội đồng Nhân quyền Nga thông báo gửi video tới các tổ chức quốc tế, công tố viên của Tòa hình sự Quốc tế rất có thể xem xét sự kiện này.

Các điều tra viên nhiều khả năng sẽ tới thăm hiện trường để xác định vị trí những người trong video, thu thập vỏ đạn, khám nghiệm pháp y thi thể quân nhân Nga và xem xét kỹ lưỡng hành động của đơn vị Ukraine sau sự kiện tại làng Makiivka, nhằm đưa ra kết luận cuối cùng.

Nguyễn Tiến(Theo Guardian, RIA Novosti)